Môi trường sinh sống

Là những động vật săn mồi siêu hạng, sói xám là một bộ phận không thể tách rời của hệ sinh thái mà nó sinh sống. Sói xám sống trong các khu vực: rừng, sa mạc, núi, lãnh nguyên, rừng taiga, và thảo nguyên và cả những vùng băng tuyết lạnh lẽo. Việc sử dụng môi trường sống của những con sói xám tương quan chặt chẽ với sự phong phú của con mồi, điều kiện tuyết, sự vắng mặt hoặc mật độ vật nuôi thấp, mật độ đường sá, sự hiện diện của con người và địa hình.

Ở vùng khí hậu lạnh, sói xám có thể làm giảm lưu lượng máu gần da để bảo tồn nhiệt độ cơ thể. Hơi ấm của bàn chân được điều chỉnh độc lập với phần còn lại của cơ thể, và được duy trì ở ngay phía trên điểm đông của mô, nơi các miếng đệm tiếp xúc với nước đá và tuyết. Những con sói xám sử dụng những nơi khác nhau để nghỉ ngơi trong ngày: những nơi có lớp phủ được ưa thích trong thời tiết lạnh, ẩm và gió, trong khi những con sói ở thời tiết khô thường chọn những nơi có không gian mở để nghỉ ngơi. Trong thời gian mùa thu-xuân, khi những con sói hoạt động tích cực hơn, chúng sẵn sàng nằm ngoài trời, bất kể vị trí của chúng.

Các hang động thực tế thường được xây dựng cho các sói con trong thời gian mùa hè. Khi xây dựng các hang, con ái sử dụng các nơi trú ẩn tự nhiên như vết nứt trên đá, vách đá nhô ra bờ sông và các lỗ được bao phủ bởi thảm thực vật. Đôi khi, đây là hang động thích hợp của các loài động vật nhỏ hơn như cáo, lửng hoặc marmota. Một hang thích hợp thường được mở rộng và một phần làm lại. Trong những dịp hiếm hoi, những con sói cái tự đào hang, thường nhỏ và ngắn với 1-3 lỗ. Hang thường được xây dựng không quá 500 m (550 yd) so với nguồn nước, và thường quay mặt về hướng nam, do đó đảm bảo đủ ánh sáng mặt trời, giữ cho khu vực phủ nhận tương đối không có tuyết.

Nơi nghỉ ngơi, khu vực chơi cho chó con và thức ăn vẫn thường được tìm thấy xung quanh các hang sói. Mùi nước tiểu và thức ăn thối rữa phát ra từ khu vực cấm thường thu hút những con chim nhặt rác như chim muông và quạ. Vì có rất ít nơi thuận tiện cho hang, hang sói thường được nuôi bởi những con vật của cùng một gia đình. Mặc dù chủ yếu là tránh các khu vực trong tầm nhìn của con người, những con sói đã được biết đến đã làm nơi trú ngụ gần nơi cư trú của người, đường trải nhựa và đường sắt.

Chế độ ăn uống

Mặc dù chó sói chủ yếu ăn những con thú có kích thước trung bình đến lớn, chúng không phải là những người ăn kiêng. Động vật có kích thước nhỏ hơn có thể bổ sung chế độ ăn của chó sói bao gồm marmota, thỏ rừng, lửng, cáo, chồn, sóc đất, chuột, chuột đồng, chuột Hamster và các động vật gặm nhấm khác, cũng như động vật ăn cỏ. Chúng thường ăn ngỗng và cả trứng của nó. Khi các nguồn thức ăn như vậy không đủ, chúng săn luôn thằn lằn, rắn, ếch, hiếm khi cóc và côn trùng lớn khi có cơ hội. Vào những thời điểm khan hiếm, những con sói dễ dàng ăn thịt, thăm viếng những bãi chôn cất gia súc và những lò mổ. Ăn thịt người không phải là không phổ biến ở sói: trong mùa đông khắc nghiệt, các đàn thường tấn công những con sói yếu hoặc bị thương, và có thể ăn cả con sói đã chết trong đàn. Đàn sói ở Astrakhan săn hải cẩu Caspi trên bờ biển Caspi và một số đàn sói ở Alaska và Tây Canada đã được quan sát đã ăn cá hồi. Con người hiếm khi, nhưng thỉnh thoảng bị chúng xâm hại. Những loài linh trưởng khác thỉnh thoảng bị sói săn lùng bao gồm voọc xám ở Nepal và khỉ đầu chó Hamadryas ở Ả Rập Saudi.

Ở châu Âu, nhiều quần thể sói xám buộc phải sống chủ yếu trên chăn nuôi và rác thải ở những khu vực có hoạt động dày đặc của con người, mặc dù động vật móng guốc hoang dã như nai, hươu đỏ, hoẵng châu Âu và lợn rừng vẫn là nguồn thức ăn quan trọng nhất của chúng ở Nga và vùng miền núi Đông Âu. Thức ăn của sói xám ở những khu vực châu Âu chủ yếu là những loài động vật móng guốc cỡ lớn như dê rừng, cừu Argali, cừu Mouflon, linh dương Saiga, Capra, hươu đuôi trắng, sơn dương Chamois, mochus, hươu hoang, tuần lộc, bò bison châu Âu,. Các động vật săn mồi của những con sói ở Bắc Mỹ phần lớn sống trong các môi trường sống thích hợp với mật độ con người thấp hơn, và các trường hợp sói sống chủ yếu trên rác hoặc gia súc rất hiếm. Động vật được ưa chuộng của những con sói Bắc Mỹ bao gồm nai sừng tấm, hươu đuôi trắng, nai sừng xám, hươu la, cừu sừng lớn, cừu Dall, bò rừng bizon Bắc Mỹ, bò xạ hương, và tuần lộc. Tuy nhiên khi con mồi khan hiếm, chúng vẫn có thể đến các lò mổ, trang trại để săn gia súc hoặc thậm chí sẽ ăn xác thối.

Sói bổ sung chế độ ăn uống của chúng với các chất dinh dưỡng từ trái cây và rau. Chúng sẵn sàng ăn những quả mọng từ thanh lương trà, linh lan, việt quất đen, việt quất xanh và Vaccinium vitis-idaea. Các loại trái cây khác bao gồm lu lu đực, táo và lê. Chúng dễ dàng đến thăm cánh đồng dưa trong những tháng mùa hè. Một con sói đang no có mỡ dưới da, xung quanh tim, ruột, thận và tủy xương, đặc biệt là vào mùa thu và mùa đông.

Thiên địch

Trong quá trình săn mồi, sói xám sẽ phải thường xuyên cạnh tranh miếng ăn với những dã thú ăn thịt khác, đặc biệt là các loài gấu như gấu nâu, gấu xám Bắc Mỹ hay gấu đen Bắc Mỹ. Dù thông thường sói sẽ cố gắng tránh phải xung đột với những con gấu do bất lợi về thể hình, sức mạnh. Tuy nhiên, nếu như sói đi săn theo đàn lớn, chúng sẽ sẵn sàng huy động cả đàn để đuổi đánh kẻ thù. Ngoài ra, trong thời điểm khan hiếm thức ăn, bầy sói đôi khi sẽ coi gấu sẽ là mục tiêu săn bắt nếu có cơ hội. Những con sói thường sẽ nhắm đến những con gấu con hoặc những con gấu già, bị thương để dễ dàng hạ gục nó.

Loài gấu nâu thường chiếm ưu thế trước các đàn sói khi tranh chấp con mồi, trong khi sói chủ yếu chiếm ưu thế với gấu khi bảo vệ lãnh thổ của chúng. Cả hai loài đều đủ sức giết chết nhau. Những con sói ăn những con gấu nâu chúng giết, trong khi gấu nâu dường như chỉ ăn những con sói chưa trưởng thanh. Tương tác sói với gấu đen Bắc Mỹ hiếm hơn nhiều so với gấu nâu vì sự khác biệt về sở thích môi trường sống. Phần lớn các cuộc chạm trán giữa gấu đen Mỹ và sói xảy ra ở miền bắc của lục địa Bắc Mỹ, không có tương tác nào được ghi nhận ở Mexico. Những con sói đã được ghi lại là đã nhiều lần chủ động tìm kiếm những con gấu đen trong hang của chúng và giết chúng nhưng không ăn chúng. Không giống như gấu nâu, gấu đen thường xuyên thua sói khi đánh giết nhau. Trong khi cuộc gặp gỡ với gấu nâu và đen dường như là phổ biến, gấu trắng Bắc Cực hiếm khi gặp phải bởi những con sói, mặc dù có hai hồ sơ cho rằng đàn sói giết chết những con gấu trắng còn non. Sói cũng giết chết những con non của loài gấu ngựa.

Với kích thước vượt trội so với những thành viên khác của họ Chó, những con sói xám thường thống trị các loài canid khác ở những khu vực mà chúng sinh sống. Ở Bắc Mỹ, sự cố sói xám giết chết sói đồng cỏ là phổ biến, đặc biệt là vào mùa đông, khi sói đồng cỏ được xem là con mồi cơ hội của sói xám. Những con sói xám có thể tấn công nơi trú ngụ của sói đồng cỏ, đào bới và giết chết những con non của chúng, mặc dù hiếm khi ăn chúng. Không có hồ sơ nào của sói đồng cỏ giết sói xám, mặc dù sói đồng cỏ có thể đuổi theo sói xám nếu chúng đi theo đàn và đối đầu một con sói xám đơn lẻ.

Các tương tác gần giống nhau đã được quan sát thấy ở Châu Âu giữa sói xám và chó rừng lông vàng, với số lượng tương đối nhỏ ở những vùng có mật độ sói cao. Sói xám là kẻ săn mồi nguy hiểm nhất của những con lửng chó khi nhiều lần giết chết với số lượng lớn loài lửng này trong mùa xuân và mùa hè. Sói xám cũng gây hấn và giết những con cáo như cáo đỏ, cáo tuyết Bắc Cực và cáo corsac, thường là do hai loài này tranh giành nguồn thức ăn nhưng đôi khi sói có thể tấn công và ăn thịt cáo như một con mồi thông thường. Ở châu Á, chúng có thể cạnh tranh với sói đỏ, mặc dù có ít nhất một kỷ lục của một con sói xám đơn độc liên kết với một cặp sói đỏ ở Ấn Độ.

Sói có thể gặp phải những linh cẩu vằn ở Israel, Trung Á và Ấn Độ, thường là trong các tranh chấp về xác chết. Linh cẩu sọc chỉ ăn xác chết và loài sói ở đây cũng vậy. Một đối một, linh cẩu thừa sức đánh thắng sói, và có thể săn mồi chúng, nhưng những con sói nếu hợp sức lại có thể đẩy lùi những con linh cẩu đơn lẻ hoặc nhiều hơn một chút. Tuy nhiên, có một trường hợp một con linh cẩu sọc cái thống trị 12 con sói Ả Rập. Tuy nhiên, hai trường hợp được biết đến từ miền nam Israel, nơi những con sói và linh cẩu sọc liên kết chặt chẽ với nhau theo một cách rõ ràng.

Số lượng chó sói lớn giới hạn số lượng cá thể từ nhỏ đến trung bình. Sói gặp phải các con báo sư tử dọc theo các phần của dãy núi Rocky và dãy núi liền kề. Sói và báo sư tử nói chung thường tránh gặp nhau bằng cách săn mồi trên các độ cao khác nhau. Tuy nhiên, vào mùa đông, khi sự tích tụ tuyết buộc con mồi của chúng vào các thung lũng, tương tác giữa hai loài trở nên có khả năng hơn. Những con sói trong đàn thường chiếm ưu thế và có thể giết chết báo sư tử. Chúng được báo cáo đã giết chết những con cái và con non của chúng. Những con sói săn lùng những con mèo manul, và có thể ăn phần thức ăn thừa từ những con báo tuyết. Sói cũng có thể làm giảm quần thể linh miêu Á-Âu. Những con sói có thể giết chết linh miêu bằng cách đẩy chúng xuống, hoặc giết chúng trước khi chúng có thể trốn thoát lên cây. Các báo cáo tương tự về cuộc đụng độ giữa sói và linh miêu đuôi cộc đã được ghi nhận.

Thức ăn thừa của những con sói đôi khi được ăn nốt bởi những con chồn Gulô. Chồn Gulô thường chờ đợi cho đến khi những con sói ăn xong và để phần thừa lại, nhưng phải ẩn nấp để không bị sói phát hiện vì nếu thấy thì chúng sẽ đuổi theo và giết chết. Tuy nhiên, đã có những báo cáo được xác nhận về những con sói đã giết chết những con chồn Gulô.

Khác với loài người, hổ dường như là những kẻ săn mồi có ảnh hưởng nghiêm trọng duy nhất đối với những con sói. Chạm trán giữa sói và hổ cũng được ghi chép ở vùng Sikhote-Alin tại Viễn Đông Nga, nơi hổ thường tấn công sói hoặc đến mức tuyệt chủng cục bộ hoặc sói bị hổ chế ngự với số lượng thấp như vậy làm cho chúng trở thành một thành phần không đáng kể của hệ sinh thái nơi đây. Những con sói có khả năng thoát ra khỏi sự diệt trừ mang tính cạnh tranh của loài hổ chỉ khi những cuộc săn hổ con người làm giảm số lượng hổ. Trong tự nhiên, các trường hợp đã được xác minh rằng loài hổ giết sói để ăn thịt rất hiếm và các cuộc tấn công có vẻ là để loại trừ đối thủ cạnh tranh tiềm tàng hơn là ăn thịt với ít nhất bốn bằng chứng cho thấy hổ đã giết chết những con sói mà không hề ăn thịt chúng.